Dünya, tarihin gördüğüyle karşılaştırıldığında daha yeni ve daha kötü insani felaket biçimlerine tanık olmaya devam ettikçe, barışçıl ve istikrarlı bir uluslararası düzene neyin yol açabileceğine dair sorular giderek daha önemli hale geliyor. Birleşmiş Milletler (BM), iki dünya savaşına benzer bir çatışmanın tekrar yaşanmasını önlemek amacıyla kuruldu. Ancak devam eden Rusya-Ukrayna çatışmasının veya Hamas’ın acımasız ve insanlık dışı terörist saldırılarının açıkça gösterdiği gibi, barışla ilgili soruların yanıtları henüz bulunamadı. Dünyadaki güncel çatışmaların çoğu hâlâ egemenlik ve sınır meseleleri etrafında dönüyor.
ASEAN bayrakları
BM gibi uluslararası kuruluşlar, çeşitli çatışmaların tarafları arasında diyalog ve tartışma platformları sağlamada kilit rol oynamaya devam ederken, 1940’lı yıllardan itibaren reform eksikliği nedeniyle kullanılamaz hale geldi. Bölgesel örgütler, sadece diyalog ve diplomasiye değil, aynı zamanda ticaret ve yabancı yatırım gibi ortak çıkar alanlarının değerlendirilmesine de önem verdikleri için ulaşılmaz barışa ulaşmada daha etkili ve kabul edilebilir bir mekanizma haline geldiler. Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) sıklıkla bölgesel işbirliğinin en başarılı örneklerinden biri olarak gösteriliyor. ASEAN ülkelerinin Çin ile olan toprak anlaşmazlıklarının yanı sıra kendi aralarında da çeşitli toprak anlaşmazlıkları varken; Çatışma büyük ölçüde uzak tutuldu.
Bu bağlamda, ASEAN gibi bölgesel bir örgütün askeri çatışmaları büyük ölçüde uzak tutmasını tam olarak neyin mümkün kıldığı sorusu ortaya çıkıyor. ASEAN ülkelerine daha yakından bakıldığında, yalnızca çok sayıda sınır çatışması hattı değil, aynı zamanda üye devletler arasında çok sayıda ikili iletişim kanalı da ortaya çıkıyor. Yalnızca 2023’teki bu tür ikili görüşmelere örnek olarak Vietnam’ın Kamboçya Büyükelçisi Nguyen Huy Tang ile Kamboçya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Sok Chenda Sophea’nın Ekim ayında yaptığı toplantı; Endonezya Cumhurbaşkanı Jokowi ile Vietnam Başbakanı Pham Minh Chinh arasında Eylül ayında bir toplantı ve Kamboçya Başbakanı Hun Sen ile Lao mevkidaşı Sonexay Siphandone arasında iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirmek amacıyla Şubat ayında bir toplantı. Ek olarak, bu yılın haziran ayında Malezya ve Singapur, iki ülke arasında özellikle dijital ve yeşil ekonomi alanlarında ikili ticareti ve yatırımı artırmak için Yıllık Bakanlar Diyaloğu adında düzenli bir platform kurma konusunda anlaştılar. Ağustos ayında ASEAN Genel Sekreteri Kao Kim Hourn, Endonezya’da Lao PDR Sanayi ve Ticaret Bakanı Lalaithong Kommasith ile bir araya geldi ve ASEAN Ekonomik Topluluğunun çalışmalarını ilerletmeye yönelik temel girişimleri ve sonuçları tartıştı.
Söz konusu ülkelerin bu grupları arasında ikili görüşmeler yapılırken, egemenlik konusundaki çirkin çatışma da ortaya çıktı. 2018’de Malezya’nın Johor Bahru Limanı’ndaki toprak sınırını genişleterek Singapur’un hak iddia ettiği sulara tecavüz etmesiyle Malezya ile Singapur arasında bir anlaşmazlık yeniden alevlendi. İddia, Malezya tarafından sırasıyla 1979 ve 1999’da ilan edilen ve yeniden yürürlüğe konulan deniz sınırlarının ötesine uzanıyordu; Bu, yaklaşık 20 yıldır ilk kez her iki tarafın da sınırı değiştirme girişimiydi.
Kamboçya ile Laos arasındaki sınır da kolay olmadı. İki ülke arasındaki uluslararası sınır, iki ülke 20. yüzyılın başlarında Fransız kontrolü altındayken belirsiz bir şekilde çizilmişti. Bağımsızlıktan bu yana, yaklaşık 580 kilometre uzunluğundaki sınır boyunca çok sayıda küçük çatışma yaşandı, ama neyse ki hiçbiri büyük çatışmalara dönüşmedi. İkili arasındaki en son sınır anlaşmazlığı, 2019 yılında sınırın batı kesimlerindeki Tonle Rapov Nehri boyunca meydana geldi. İki ülke arasında, kalan çekişme noktalarını çözmek için çalışan aktif bir ikili sınır komisyonu bulunuyor.
Vietnam ve Kamboçya arasındaki ilişkilerde dahi iki ülke arasındaki kara sınırının tanımının henüz tamamlanmamış olması anlaşmazlıkların devam etmesine neden oluyor. 1954’te hem Vietnam hem de Kamboçya tam bağımsızlık kazandı. Ancak Vietnam, Kamboçya’nın Güney Vietnam sınırında olmasıyla komünist kuzey ve kapitalist güney olarak ikiye bölündü. Sınır işaretlenmeden kaldı ve Körfez Adaları da dahil olmak üzere pek çok bölgede anlaşmazlıklar devam etti.
Güneydoğu Asya’daki egemenlik meseleleriyle ilgili bu fay hatlarının bir kısmı sömürgeciliğin ve tamamlanmamış sınırlamaların kalıntıları olsa da, ASEAN devletleri iyi niyetli karşılıklı güveni güçlendirmek ve siyasetin ekonominin yarattığı fırsatlara zarar verme olasılığını azaltmak için ekonomik alışverişler gibi modern araçları kullandı. ASEAN ülkeleri, bölgede daha fazla istikrar sağlamak için yalnızca bölgesel grubu bir bütün olarak değil, aynı zamanda bireysel üye ülkeler arasındaki ikili toplantıları da aktif olarak kullanıyor. Bölgesel ve ikili düzeydeki çabalar açıkça, ister pandemi sonrası toparlanma, ister yeşil teknolojiler veya siber işbirliği bağlamında, yeni ortaya çıkan işbirliği alanlarında ASEAN halklarına somut faydalar sağlamayı hedefliyor.
Bu makale Jindal Uluslararası İlişkiler Okulu, OP Jindal Global Üniversitesi, Sonipat Çin Çalışmaları ve Uluslararası İlişkiler Doçenti Sriparna Pathak tarafından yazılmıştır.
“Heyecan verici bir haber! Hindustan Times artık WhatsApp kanallarında
Bağlantıya tıklayarak bugün abone olun ve en son haberlerden haberdar olun! Buraya tıklayın!
ASEAN bayrakları
BM gibi uluslararası kuruluşlar, çeşitli çatışmaların tarafları arasında diyalog ve tartışma platformları sağlamada kilit rol oynamaya devam ederken, 1940’lı yıllardan itibaren reform eksikliği nedeniyle kullanılamaz hale geldi. Bölgesel örgütler, sadece diyalog ve diplomasiye değil, aynı zamanda ticaret ve yabancı yatırım gibi ortak çıkar alanlarının değerlendirilmesine de önem verdikleri için ulaşılmaz barışa ulaşmada daha etkili ve kabul edilebilir bir mekanizma haline geldiler. Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) sıklıkla bölgesel işbirliğinin en başarılı örneklerinden biri olarak gösteriliyor. ASEAN ülkelerinin Çin ile olan toprak anlaşmazlıklarının yanı sıra kendi aralarında da çeşitli toprak anlaşmazlıkları varken; Çatışma büyük ölçüde uzak tutuldu.
Bu bağlamda, ASEAN gibi bölgesel bir örgütün askeri çatışmaları büyük ölçüde uzak tutmasını tam olarak neyin mümkün kıldığı sorusu ortaya çıkıyor. ASEAN ülkelerine daha yakından bakıldığında, yalnızca çok sayıda sınır çatışması hattı değil, aynı zamanda üye devletler arasında çok sayıda ikili iletişim kanalı da ortaya çıkıyor. Yalnızca 2023’teki bu tür ikili görüşmelere örnek olarak Vietnam’ın Kamboçya Büyükelçisi Nguyen Huy Tang ile Kamboçya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Sok Chenda Sophea’nın Ekim ayında yaptığı toplantı; Endonezya Cumhurbaşkanı Jokowi ile Vietnam Başbakanı Pham Minh Chinh arasında Eylül ayında bir toplantı ve Kamboçya Başbakanı Hun Sen ile Lao mevkidaşı Sonexay Siphandone arasında iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirmek amacıyla Şubat ayında bir toplantı. Ek olarak, bu yılın haziran ayında Malezya ve Singapur, iki ülke arasında özellikle dijital ve yeşil ekonomi alanlarında ikili ticareti ve yatırımı artırmak için Yıllık Bakanlar Diyaloğu adında düzenli bir platform kurma konusunda anlaştılar. Ağustos ayında ASEAN Genel Sekreteri Kao Kim Hourn, Endonezya’da Lao PDR Sanayi ve Ticaret Bakanı Lalaithong Kommasith ile bir araya geldi ve ASEAN Ekonomik Topluluğunun çalışmalarını ilerletmeye yönelik temel girişimleri ve sonuçları tartıştı.
Söz konusu ülkelerin bu grupları arasında ikili görüşmeler yapılırken, egemenlik konusundaki çirkin çatışma da ortaya çıktı. 2018’de Malezya’nın Johor Bahru Limanı’ndaki toprak sınırını genişleterek Singapur’un hak iddia ettiği sulara tecavüz etmesiyle Malezya ile Singapur arasında bir anlaşmazlık yeniden alevlendi. İddia, Malezya tarafından sırasıyla 1979 ve 1999’da ilan edilen ve yeniden yürürlüğe konulan deniz sınırlarının ötesine uzanıyordu; Bu, yaklaşık 20 yıldır ilk kez her iki tarafın da sınırı değiştirme girişimiydi.
Kamboçya ile Laos arasındaki sınır da kolay olmadı. İki ülke arasındaki uluslararası sınır, iki ülke 20. yüzyılın başlarında Fransız kontrolü altındayken belirsiz bir şekilde çizilmişti. Bağımsızlıktan bu yana, yaklaşık 580 kilometre uzunluğundaki sınır boyunca çok sayıda küçük çatışma yaşandı, ama neyse ki hiçbiri büyük çatışmalara dönüşmedi. İkili arasındaki en son sınır anlaşmazlığı, 2019 yılında sınırın batı kesimlerindeki Tonle Rapov Nehri boyunca meydana geldi. İki ülke arasında, kalan çekişme noktalarını çözmek için çalışan aktif bir ikili sınır komisyonu bulunuyor.
Vietnam ve Kamboçya arasındaki ilişkilerde dahi iki ülke arasındaki kara sınırının tanımının henüz tamamlanmamış olması anlaşmazlıkların devam etmesine neden oluyor. 1954’te hem Vietnam hem de Kamboçya tam bağımsızlık kazandı. Ancak Vietnam, Kamboçya’nın Güney Vietnam sınırında olmasıyla komünist kuzey ve kapitalist güney olarak ikiye bölündü. Sınır işaretlenmeden kaldı ve Körfez Adaları da dahil olmak üzere pek çok bölgede anlaşmazlıklar devam etti.
Güneydoğu Asya’daki egemenlik meseleleriyle ilgili bu fay hatlarının bir kısmı sömürgeciliğin ve tamamlanmamış sınırlamaların kalıntıları olsa da, ASEAN devletleri iyi niyetli karşılıklı güveni güçlendirmek ve siyasetin ekonominin yarattığı fırsatlara zarar verme olasılığını azaltmak için ekonomik alışverişler gibi modern araçları kullandı. ASEAN ülkeleri, bölgede daha fazla istikrar sağlamak için yalnızca bölgesel grubu bir bütün olarak değil, aynı zamanda bireysel üye ülkeler arasındaki ikili toplantıları da aktif olarak kullanıyor. Bölgesel ve ikili düzeydeki çabalar açıkça, ister pandemi sonrası toparlanma, ister yeşil teknolojiler veya siber işbirliği bağlamında, yeni ortaya çıkan işbirliği alanlarında ASEAN halklarına somut faydalar sağlamayı hedefliyor.
Bu makale Jindal Uluslararası İlişkiler Okulu, OP Jindal Global Üniversitesi, Sonipat Çin Çalışmaları ve Uluslararası İlişkiler Doçenti Sriparna Pathak tarafından yazılmıştır.
“Heyecan verici bir haber! Hindustan Times artık WhatsApp kanallarında