Cinsiyete duyarlı toplu taşıma sistemleri, seyahat eksikliği, altyapı kullanımı ve cinsiyet, yaş ve yeteneklere dayalı algı verilerinin eksikliği nedeniyle sekteye uğramaktadır. Bu boşluk genellikle hane halkı anketleri, gemiye binme ve uçaktan inme anketleri, kullanıcı ve kullanıcı olmayan algı anketleri ve altyapı değerlendirmeleri gibi araçlarla giderilmektedir.
Delhi'de kırmızı, çivit mavisi, turuncu, yeşil ve açık mavi renkte otobüsler var. (HT fotoğrafı)
Toplu taşıma bilet verileri, işe gidip gelenlerin seyahat davranışları hakkında değerli bilgiler sağlayabilir ve cinsiyete göre ayrıştırılmış verilerdeki boşluğu kapatabilir. Toplu taşıma için bilet verilerinin kullanımına ilişkin mevcut araştırmalar, seyahatte cinsiyet farklılıklarını çok az dikkate alarak veya hiç dikkate almadan, yolcu seyahat modellerini ve davranışlarını anlamaya, operasyonel analize, rotaları kolaylaştırmak veya sıklığı artırmak amacıyla hizmet iyileştirmelerine odaklanmaktadır. Seyahat kalıplarına ilişkin cinsiyete göre ayrıştırılmış veriler mevcutsa, gizlilik yasaları bunların kullanımını kısıtlayabilir. Düşük ve orta gelirli ülkelerde toplu taşıma yetkililerinin sınırlı analitik kapasitesi de bir engel olabilir.
Yalnızca HT Uygulamasından en son Hindistan Genel Seçim haberlerine özel erişim elde edin. Şimdi İndirin! Şimdi İndirin!
Kentsel Katalizörler, Delhi'de Güvenli Toplu Taşıma projesi konusunda Delhi hükümetiyle işbirliği yaptı. Amaç, hizmet açıklarını kapatmak ve kadınlar ve kız çocukları için güvenli bir seyahat deneyimi sağlamak amacıyla bilet satışları da dahil olmak üzere toplu taşıma sistemlerinin dijitalleştirilmesini kullanmaktır.
Toplu taşıma biletleme sistemleri, manuel olarak verilen, önceden basılmış, kağıt tabanlı biletlerden akıllı telefon donanımlı, QR kodu tabanlı biletlere doğru gelişmiştir.
Önceden basılmış kağıt biletler manuel olarak düzenlenir. Bunlar yolcu sayısı, güzergah ve otobüs hakkında bilgi sağlayabilir. Örneğin, 2019'da Delhi'de kadınlar için ücretsiz otobüs taşımacılığının başlatılması, işe gidip gelen kadın yolculara pembe bilet verilmesini de içeriyordu. Bu, verilerin doğruluğu konusunda bazı endişeler olmasına rağmen, cinsiyete göre ayrıştırılmış verilerin düzenli olarak toplanması sürecini başlatmıştır.
Elektronik olarak oluşturulan biletler, ETIM'ler veya Hindistan'daki One Delhi Uygulaması ve Chalo gibi uygulamalar aracılığıyla düzenlenir. Kaydedilen yolculuk ayrıntıları arasında kalkış ve varış durağı, ücret ve zaman damgası yer alır. Kullanıcı verileri, işe gidip gelen kişinin cinsiyetini ve öğrenci, yaşlı veya engelli olup olmadığını içerir. Hindistan'da Bhubaneswar gibi şehirler ETIM'ler aracılığıyla biletlerin cinsiyetlendirilmesi sürecini başlattı ve veri analizi sürüyor.
Akıllı kartlar, 1990'larda New York ve Chicago gibi birçok şehirde kullanılan manyetik kaydırmalı kartların devamı niteliğindedir. RFID (Radyo Frekansı Tanımlama) teknolojisine dayanırlar, düşük bakım maliyetleriyle yeniden kullanılabilirler ve büyük miktarda veriyi yakalayıp depolayabilirler. New York (SmartLink), Boston (Charlie Card), Pekin (Yikatong), Hong Kong (Ahtapot Kart) ve Barselona (T-Mobilitat) gibi şehirler akıllı kartları uygulamaya koydu.
Kalkış ve varış yerleri, biniş ve iniş yerleri ve saatleri, ücretler, seyahat programı ve kartın yeniden yüklendiği yerler gibi seyahat ayrıntılarını yakalarlar. London Oyster Card, işe gidip gelenlerin demografik bilgilerini ve seyahat verilerini yakalıyor. Kullanıcı verileri; yaş, cinsiyet (zamirler aracılığıyla), engellilik durumu ve öğrenci veya kıdemli kimliği gibi ayrıntıları içerir.
Hindistan'da bu kartlar kapalı devre sistem olup ağırlıklı olarak Delhi, Mumbai, Kochi, Bengaluru ve Chennai gibi metro sistemlerinde kullanılıyor. Ancak bu kartlar kullanıcı verilerini toplamaz.
NFC (Yakın Alan İletişimi) çipleriyle donatılmış banka kartları toplu taşıma biletleri için de kullanılabiliyor ve böylece ayrı bir bilete gerek kalmıyor. Banka kartları 2012 yılında Londra'da kullanılmaya başlandı ve şu anda birçok şehirde mevcut. Hindistan'da Ulusal Ortak Hareketlilik Kartı (NCMC) buna bir örnektir. Şu anda NCMC, Delhi, Ahmedabad, Chennai, Bengaluru ve Kanpur dahil Hindistan şehirlerindeki çeşitli metro sistemlerinde ve ayrıca Mumbai, Surat, Ahmedabad ve Kadamba şehir içi otobüs sistemlerinde kullanılıyor. Banka kartları, akıllı kartlarla benzer seyahat ve kullanıcı verilerini toplar.
Açık döngü ödeme sistemlerinin uygulamaya konması iki yeni kuruluşu devreye soktu: ihraç eden ve satın alan finansal kuruluşlar veya bankalar. İhraççı, kullanıcılara ödeme kartı (banka/kredi kartı) vermekten sorumlu olan ve işlem isteklerini onaylama veya reddetme yetkisine sahip olan banka veya finans kuruluşunu ifade eder. Öte yandan alıcı banka, nakliye şirketi adına işlemleri alan, işleyen ve sonuçlandıran finansal kuruluştur.
Literatür taramamız, cinsiyete göre ayrıştırılmış verilerin tutarlı bir şekilde toplanmadığını ve mümkün olduğu durumlarda veri koruma yasalarının ve toplu taşıma yetkililerinin sınırlı analitik yeteneklerinin bunların kullanımını sınırlayabileceğini ortaya çıkardı. Örneğin, Hong Kong'daki Octopus Card cinsiyete göre ayrıştırılmış veriler toplarken, gizlilik politikası verilerin müşteri şikayetlerine yanıt vermek için kullanımını sınırlıyor. Cinsiyete göre ayrıştırılmış veriler, Londra'da çevrimiçi hesap oluşturmak için kullanılan zamirlere ilişkin Oyster kartları aracılığıyla da toplanıyor. Ancak bu bilgilerin toplu taşımayı işletmek için nasıl kullanıldığına dair bir bilgi bulunmuyor.
Cinsiyete göre ayrıştırılmış seyahat verilerinin otobüs tabanlı toplu taşıma operasyonlarına nasıl entegre edilebileceğini özetlemek için dört temel giriş noktasının ana hatlarını çizdik.
· Bilet taşıyıcılarını ve bilet cihazlarını kullanıcı yaşı ve cinsiyetine göre işaretleyin: Bilet taşıyıcıları veya bilet cihazları etiketlenerek cinsiyete göre ayrıştırılmış veriler toplanabilir. Bir Delhi uygulaması – çok modlu bir bilet uygulaması – kullanıcıdan kayıt işlemi sırasında tanımladığı cinsiyeti girmesini ister.
ETIM'ler cinsiyet etiketli kağıt bazlı biletler düzenleyecek şekilde kodlanabilir. Bu, Bhubaneswar'daki Başkent Bölgesi Kentsel Ulaşım (CRUT) tarafından uygulanan bir uygulama olan cinsiyet bilgilerinin girilmesi için ETIM'lere ek bir özelliğin entegre edilmesini içermektedir. Ancak etiketlerin girilmesinde insan hatasını önlemek ve biletleme süresini kısaltmak için kondüktörlerin eğitilmesine ihtiyaç vardır.
· Veren ve alan bankalar arasında veri alışverişini etkinleştirin:
NCMC kartları, kayıt sırasında kullanıcı kimlik doğrulamasına dayalı olarak cinsiyet ve yaş verilerini toplar. Ayrıca banka kartı durumunda kullanıcı bilgileri kartı veren bankada tutulur.
Toplu taşıma yetkilileri, alıcı bankanın yaş ve cinsiyet verilerini alabilmesi için sözleşme şartlarını belirtmelidir. Aynı zamanda ilgili makamlarca amir bankaya bu bilgilerin aktüel bankaya iletilmesi yönünde talimat verilmesi gerekmektedir. Bu demografik veriler daha sonra işe gidip gelenlerin davranışlarını anlamak için seyahat veri sistemiyle ilişkilendirilebilir.
· Toplu taşıma kullanımını analiz etmek için yeterli sunucu kapasitesine sahip bir gösterge tablosu oluşturun: Toplu taşıma yetkililerinin, cinsiyete ve yaşa göre ayrıştırılmış önemli miktardaki seyahat verisinden yararlanmak için yeterli sunucu kapasitesine sahip operasyonel bir gösterge tablosu oluşturması kritik öneme sahiptir. Otobüs taşımacılığında güvenliğin artırılması için cinsiyete özel hizmet parametrelerinin belirlenmesi gerekmektedir.
Bu verilerin bazı uygulamaları arasında ilk ve son kilometre cinsiyet bağlantısı da yer alıyor. Bu, daha yüksek oranda kadın yolcunun bulunduğu toplu taşıma duraklarında kadınların işlettiği ilk ve son mil hizmetlerinin başlatılmasına öncelik verilmesini de içermektedir. Genel ve kadın yolcu sayısının daha yüksek olduğu, toplu taşıma duraklarına yürüme mesafesindeki güvenli, erişilebilir yaya altyapısına öncelik verin. Güvenliği artırmak ve kademeli olarak tüm şehri kapsamak için toplu taşıma durakları giriş ve çıkış tarihlerine göre önceliklendirilebilir.
Yoğun saatlerde otobüs seferleri, aşırı kalabalığın önlenmesi amacıyla normal, midi veya minibüslerle desteklenebilmektedir. Kullanıcı ve seyahat alışkanlıklarına bağlı olarak yoğun saatlerde noktadan noktaya yalnızca kadınlara yönelik hizmetler düşünülebilir. Kadın yolcunun daha fazla olduğu güzergahlarda kadın kondüktör ve sürücülere öncelik tanınabilecek.
· Multimodal biletleme uygulamalarına ilişkin farkındalığın arttırılması: Kullanıcıların, özellikle de işe gidip gelen kadın kişilerin, bilet satın alma ve geri bildirim sağlamaya yönelik dijital araçlar hakkında iyi bilgilendirilmesi zorunludur. Delhi'de e-otobüslerle işe gidip gelen kadınlar arasında yapılan birincil anket, mevcut dijital araçlar hakkında önemli bir farkındalık eksikliğini ortaya çıkardı. İşe gidip gelen kadınların yalnızca %2'si 2022'den beri mevcut olan One Delhi uygulamasından haberdardı. Urban Catalysts, kadın kullanıcılar, özellikle de genç kadınlar arasındaki bilgi açığını kapatmak amacıyla hedefe yönelik bir iletişim ve farkındalık kampanyası tasarladı ve uyguladı. Bu girişim yalnızca cinsiyete göre ayrıştırılmış verilerin toplanmasını sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda işe gidip gelen kadınların geri bildirim mekanizması aracılığıyla endişelerini ve tercihlerini dile getirmelerine de olanak tanıyacak.
Toplumsal cinsiyete duyarlı, otobüs tabanlı bir toplu taşıma sistemine giden yol, maksimum etki için kıt kaynakların önceliklendirilmesi amacıyla çeşitli anketler ve altyapı değerlendirmeleri ile tamamlanabilen güvenilir işe gidiş geliş verilerinin mevcudiyeti ile başlar. Ancak cinsiyete (yaş ve yetenek) göre ayrıştırılmış verilerin toplanmasını, saklanmasını, analiz edilmesini ve işlevsel hale getirilmesini sağlayacak sistemlerin uygulamaya konması gerekmektedir.
Bu makale, Kıdemli Program Ortağı Manisha Sharma, Kurucu Sonal Shah ve The Urban Catalysts, Yeni Delhi Danışmanı Abhijeet Sengupta tarafından yazılmıştır.
Delhi'de kırmızı, çivit mavisi, turuncu, yeşil ve açık mavi renkte otobüsler var. (HT fotoğrafı)
Toplu taşıma bilet verileri, işe gidip gelenlerin seyahat davranışları hakkında değerli bilgiler sağlayabilir ve cinsiyete göre ayrıştırılmış verilerdeki boşluğu kapatabilir. Toplu taşıma için bilet verilerinin kullanımına ilişkin mevcut araştırmalar, seyahatte cinsiyet farklılıklarını çok az dikkate alarak veya hiç dikkate almadan, yolcu seyahat modellerini ve davranışlarını anlamaya, operasyonel analize, rotaları kolaylaştırmak veya sıklığı artırmak amacıyla hizmet iyileştirmelerine odaklanmaktadır. Seyahat kalıplarına ilişkin cinsiyete göre ayrıştırılmış veriler mevcutsa, gizlilik yasaları bunların kullanımını kısıtlayabilir. Düşük ve orta gelirli ülkelerde toplu taşıma yetkililerinin sınırlı analitik kapasitesi de bir engel olabilir.
Yalnızca HT Uygulamasından en son Hindistan Genel Seçim haberlerine özel erişim elde edin. Şimdi İndirin! Şimdi İndirin!
Kentsel Katalizörler, Delhi'de Güvenli Toplu Taşıma projesi konusunda Delhi hükümetiyle işbirliği yaptı. Amaç, hizmet açıklarını kapatmak ve kadınlar ve kız çocukları için güvenli bir seyahat deneyimi sağlamak amacıyla bilet satışları da dahil olmak üzere toplu taşıma sistemlerinin dijitalleştirilmesini kullanmaktır.
Toplu taşıma biletleme sistemleri, manuel olarak verilen, önceden basılmış, kağıt tabanlı biletlerden akıllı telefon donanımlı, QR kodu tabanlı biletlere doğru gelişmiştir.
Önceden basılmış kağıt biletler manuel olarak düzenlenir. Bunlar yolcu sayısı, güzergah ve otobüs hakkında bilgi sağlayabilir. Örneğin, 2019'da Delhi'de kadınlar için ücretsiz otobüs taşımacılığının başlatılması, işe gidip gelen kadın yolculara pembe bilet verilmesini de içeriyordu. Bu, verilerin doğruluğu konusunda bazı endişeler olmasına rağmen, cinsiyete göre ayrıştırılmış verilerin düzenli olarak toplanması sürecini başlatmıştır.
Elektronik olarak oluşturulan biletler, ETIM'ler veya Hindistan'daki One Delhi Uygulaması ve Chalo gibi uygulamalar aracılığıyla düzenlenir. Kaydedilen yolculuk ayrıntıları arasında kalkış ve varış durağı, ücret ve zaman damgası yer alır. Kullanıcı verileri, işe gidip gelen kişinin cinsiyetini ve öğrenci, yaşlı veya engelli olup olmadığını içerir. Hindistan'da Bhubaneswar gibi şehirler ETIM'ler aracılığıyla biletlerin cinsiyetlendirilmesi sürecini başlattı ve veri analizi sürüyor.
Akıllı kartlar, 1990'larda New York ve Chicago gibi birçok şehirde kullanılan manyetik kaydırmalı kartların devamı niteliğindedir. RFID (Radyo Frekansı Tanımlama) teknolojisine dayanırlar, düşük bakım maliyetleriyle yeniden kullanılabilirler ve büyük miktarda veriyi yakalayıp depolayabilirler. New York (SmartLink), Boston (Charlie Card), Pekin (Yikatong), Hong Kong (Ahtapot Kart) ve Barselona (T-Mobilitat) gibi şehirler akıllı kartları uygulamaya koydu.
Kalkış ve varış yerleri, biniş ve iniş yerleri ve saatleri, ücretler, seyahat programı ve kartın yeniden yüklendiği yerler gibi seyahat ayrıntılarını yakalarlar. London Oyster Card, işe gidip gelenlerin demografik bilgilerini ve seyahat verilerini yakalıyor. Kullanıcı verileri; yaş, cinsiyet (zamirler aracılığıyla), engellilik durumu ve öğrenci veya kıdemli kimliği gibi ayrıntıları içerir.
Hindistan'da bu kartlar kapalı devre sistem olup ağırlıklı olarak Delhi, Mumbai, Kochi, Bengaluru ve Chennai gibi metro sistemlerinde kullanılıyor. Ancak bu kartlar kullanıcı verilerini toplamaz.
NFC (Yakın Alan İletişimi) çipleriyle donatılmış banka kartları toplu taşıma biletleri için de kullanılabiliyor ve böylece ayrı bir bilete gerek kalmıyor. Banka kartları 2012 yılında Londra'da kullanılmaya başlandı ve şu anda birçok şehirde mevcut. Hindistan'da Ulusal Ortak Hareketlilik Kartı (NCMC) buna bir örnektir. Şu anda NCMC, Delhi, Ahmedabad, Chennai, Bengaluru ve Kanpur dahil Hindistan şehirlerindeki çeşitli metro sistemlerinde ve ayrıca Mumbai, Surat, Ahmedabad ve Kadamba şehir içi otobüs sistemlerinde kullanılıyor. Banka kartları, akıllı kartlarla benzer seyahat ve kullanıcı verilerini toplar.
Açık döngü ödeme sistemlerinin uygulamaya konması iki yeni kuruluşu devreye soktu: ihraç eden ve satın alan finansal kuruluşlar veya bankalar. İhraççı, kullanıcılara ödeme kartı (banka/kredi kartı) vermekten sorumlu olan ve işlem isteklerini onaylama veya reddetme yetkisine sahip olan banka veya finans kuruluşunu ifade eder. Öte yandan alıcı banka, nakliye şirketi adına işlemleri alan, işleyen ve sonuçlandıran finansal kuruluştur.
Literatür taramamız, cinsiyete göre ayrıştırılmış verilerin tutarlı bir şekilde toplanmadığını ve mümkün olduğu durumlarda veri koruma yasalarının ve toplu taşıma yetkililerinin sınırlı analitik yeteneklerinin bunların kullanımını sınırlayabileceğini ortaya çıkardı. Örneğin, Hong Kong'daki Octopus Card cinsiyete göre ayrıştırılmış veriler toplarken, gizlilik politikası verilerin müşteri şikayetlerine yanıt vermek için kullanımını sınırlıyor. Cinsiyete göre ayrıştırılmış veriler, Londra'da çevrimiçi hesap oluşturmak için kullanılan zamirlere ilişkin Oyster kartları aracılığıyla da toplanıyor. Ancak bu bilgilerin toplu taşımayı işletmek için nasıl kullanıldığına dair bir bilgi bulunmuyor.
Cinsiyete göre ayrıştırılmış seyahat verilerinin otobüs tabanlı toplu taşıma operasyonlarına nasıl entegre edilebileceğini özetlemek için dört temel giriş noktasının ana hatlarını çizdik.
· Bilet taşıyıcılarını ve bilet cihazlarını kullanıcı yaşı ve cinsiyetine göre işaretleyin: Bilet taşıyıcıları veya bilet cihazları etiketlenerek cinsiyete göre ayrıştırılmış veriler toplanabilir. Bir Delhi uygulaması – çok modlu bir bilet uygulaması – kullanıcıdan kayıt işlemi sırasında tanımladığı cinsiyeti girmesini ister.
ETIM'ler cinsiyet etiketli kağıt bazlı biletler düzenleyecek şekilde kodlanabilir. Bu, Bhubaneswar'daki Başkent Bölgesi Kentsel Ulaşım (CRUT) tarafından uygulanan bir uygulama olan cinsiyet bilgilerinin girilmesi için ETIM'lere ek bir özelliğin entegre edilmesini içermektedir. Ancak etiketlerin girilmesinde insan hatasını önlemek ve biletleme süresini kısaltmak için kondüktörlerin eğitilmesine ihtiyaç vardır.
· Veren ve alan bankalar arasında veri alışverişini etkinleştirin:
NCMC kartları, kayıt sırasında kullanıcı kimlik doğrulamasına dayalı olarak cinsiyet ve yaş verilerini toplar. Ayrıca banka kartı durumunda kullanıcı bilgileri kartı veren bankada tutulur.
Toplu taşıma yetkilileri, alıcı bankanın yaş ve cinsiyet verilerini alabilmesi için sözleşme şartlarını belirtmelidir. Aynı zamanda ilgili makamlarca amir bankaya bu bilgilerin aktüel bankaya iletilmesi yönünde talimat verilmesi gerekmektedir. Bu demografik veriler daha sonra işe gidip gelenlerin davranışlarını anlamak için seyahat veri sistemiyle ilişkilendirilebilir.
· Toplu taşıma kullanımını analiz etmek için yeterli sunucu kapasitesine sahip bir gösterge tablosu oluşturun: Toplu taşıma yetkililerinin, cinsiyete ve yaşa göre ayrıştırılmış önemli miktardaki seyahat verisinden yararlanmak için yeterli sunucu kapasitesine sahip operasyonel bir gösterge tablosu oluşturması kritik öneme sahiptir. Otobüs taşımacılığında güvenliğin artırılması için cinsiyete özel hizmet parametrelerinin belirlenmesi gerekmektedir.
Bu verilerin bazı uygulamaları arasında ilk ve son kilometre cinsiyet bağlantısı da yer alıyor. Bu, daha yüksek oranda kadın yolcunun bulunduğu toplu taşıma duraklarında kadınların işlettiği ilk ve son mil hizmetlerinin başlatılmasına öncelik verilmesini de içermektedir. Genel ve kadın yolcu sayısının daha yüksek olduğu, toplu taşıma duraklarına yürüme mesafesindeki güvenli, erişilebilir yaya altyapısına öncelik verin. Güvenliği artırmak ve kademeli olarak tüm şehri kapsamak için toplu taşıma durakları giriş ve çıkış tarihlerine göre önceliklendirilebilir.
Yoğun saatlerde otobüs seferleri, aşırı kalabalığın önlenmesi amacıyla normal, midi veya minibüslerle desteklenebilmektedir. Kullanıcı ve seyahat alışkanlıklarına bağlı olarak yoğun saatlerde noktadan noktaya yalnızca kadınlara yönelik hizmetler düşünülebilir. Kadın yolcunun daha fazla olduğu güzergahlarda kadın kondüktör ve sürücülere öncelik tanınabilecek.
· Multimodal biletleme uygulamalarına ilişkin farkındalığın arttırılması: Kullanıcıların, özellikle de işe gidip gelen kadın kişilerin, bilet satın alma ve geri bildirim sağlamaya yönelik dijital araçlar hakkında iyi bilgilendirilmesi zorunludur. Delhi'de e-otobüslerle işe gidip gelen kadınlar arasında yapılan birincil anket, mevcut dijital araçlar hakkında önemli bir farkındalık eksikliğini ortaya çıkardı. İşe gidip gelen kadınların yalnızca %2'si 2022'den beri mevcut olan One Delhi uygulamasından haberdardı. Urban Catalysts, kadın kullanıcılar, özellikle de genç kadınlar arasındaki bilgi açığını kapatmak amacıyla hedefe yönelik bir iletişim ve farkındalık kampanyası tasarladı ve uyguladı. Bu girişim yalnızca cinsiyete göre ayrıştırılmış verilerin toplanmasını sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda işe gidip gelen kadınların geri bildirim mekanizması aracılığıyla endişelerini ve tercihlerini dile getirmelerine de olanak tanıyacak.
Toplumsal cinsiyete duyarlı, otobüs tabanlı bir toplu taşıma sistemine giden yol, maksimum etki için kıt kaynakların önceliklendirilmesi amacıyla çeşitli anketler ve altyapı değerlendirmeleri ile tamamlanabilen güvenilir işe gidiş geliş verilerinin mevcudiyeti ile başlar. Ancak cinsiyete (yaş ve yetenek) göre ayrıştırılmış verilerin toplanmasını, saklanmasını, analiz edilmesini ve işlevsel hale getirilmesini sağlayacak sistemlerin uygulamaya konması gerekmektedir.
Bu makale, Kıdemli Program Ortağı Manisha Sharma, Kurucu Sonal Shah ve The Urban Catalysts, Yeni Delhi Danışmanı Abhijeet Sengupta tarafından yazılmıştır.