Bu, büyük dünya güçlerinin iki kutupta bölündüğü ve Rusya-Ukrayna çatışmasını karşı taraflardan desteklediği çok önemli bir zamanda gelen Hindistan’ın G20 Dönem Başkanlığı yılı. 24 Şubat 2022’de başlayan Ukrayna savaşı, acil bir ateşkes veya barışçıl çözüm umudu olmaksızın ikinci yılına giriyor. Bunun ortasında Hindistan, G20 dönem başkanlığı kapsamında 1-2 Mart 2023 tarihlerinde G20 ülkelerinin dışişleri bakanlarını Delhi’de ağırladı. G20, uluslararası ekonomik işbirliği ve uluslararası ekonomik konuların tüm ana alanlarında küresel mimariyi ve yönetişimi şekillendirmek ve güçlendirmek için önde gelen forumdur. Buna göre, bu toplantı, gıda ve enerji güvenliği, iklim ve çevre koruma, sürdürülebilir kalkınma hedefleri konusunda işbirliği, küresel sağlık vb. Ancak, toplantı Ukrayna savaşı tarafından kaçırıldı ve dışişleri bakanları, ticaret ücretlerini almak ve toplantıyı engellemek için Rusya ve Batı (ABD ve AB liderliğindeki) gibi karşıt taraflara katıldı. Sonunda Hindistan’a ortak bir açıklama yapmak yerine boşluğu vurgulayan bir “Başkan Özeti ve Sonuç Belgesi” yayınlamaktan başka çaresi kalmadı.
24 paragraftan oluşan bu “sonuç belgesi”, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığına ilişkin 3. ve 4. paragraflar dışında tüm üyeler tarafından kabul edildi ve Rusya ve Çin tarafından reddedildi. İlginç bir şekilde, sadece birkaç ay önce, Kasım 2022’de Endonezya’nın Bali kentinde yapılan son G20 Zirvesi sırasında, bu iki paragraf tüm G20 liderleri (Rusya ve Çin dahil) tarafından kabul edildi ve “Bali Deklarasyonu” olarak imzalandı! doktor Hindistan Dışişleri Bakanı S. Jaishankar, tartışılan konulara değinerek, “Ukrayna konusunda çözemediğimiz anlaşmazlıklar vardı.” Ancak “Küresel Güney” vurgulandığı için toplantının verimli ve başarılı geçtiğini de sözlerine ekledi. ve Hindistan’ın dünyanın dikkatini çekmeye çalıştığı bir konu olan G20 üyeleri tarafından kabul edildi. Başbakan Modi’nin günün erken saatlerinde dışişleri bakanlarına yaptığı konuşmayı yineleyerek, gelecekteki savaşları ve terörizmi önleme söz konusu olduğunda çok taraflılığın artık krizde olduğunu kabul etti.
Ayrıca, 24-25 Şubat 2023 tarihlerinde Bengaluru’da gerçekleştirilen G20 maliye bakanları ve merkez bankası başkanları toplantısı, yine Çin ve Rusya’nın muhalefeti nedeniyle dışişleri bakanları toplantısıyla aynı paragraflara ilişkin ortak bildiri yayınlayamadı. Hindistan tarafından yayınlanan Başkanlık Özeti ve Sonuç Belgesi de tam olarak bunu yansıtıyordu.
Yılın ilerleyen zamanlarında yapılacak G20 zirvesi için kilit öneme sahip olan bu iki toplantı, dünyanın en zengin ekonomilerindeki derin bölünmeleri yansıtıyor. G20 toplantılarında tartışılan konularda fikir birliğine varılması ev sahibi ülke açısından önemli görülmektedir. Önümüzdeki birkaç ay boyunca, dünyayı gezegenin karşı karşıya olduğu önemli ve varoluşsal meselelere odaklamaya çalışırken fikir birliğine varmak için başkanlığını yürüten Hindistan için bu gerçekten de zorlayıcı olacak.
Mevcut toplantılarda, sağlık, Covid-19 salgını sonrası küresel ekonomik toparlanma, çevre gibi “Küresel Güney”deki gelişmekte olan ülkeleri etkileyen önemli konular da dahil olmak üzere G20 toplantısında tüm dışişleri bakanları tarafından gündemin yüzde 95’i üzerinde anlaşmaya varıldı. ve iklim koruma vb. Ayrıca bir önceki G20 maliye bakanları toplantısında, uluslararası siyasi işbirliğini geliştirmeye ve küresel ekonomiyi güçlü, sürdürülebilir, dengeli ve kapsayıcı büyümeye yönlendirme taahhüdüne odaklanmak için geniş bir anlaşma vardı. Ayrıca, Hindistan’ın dünya çapında ‘Küresel Güney’in lideri olarak savunduğu bir şey olan, birçok yükselen ve gelişmekte olan ülkenin (EMDE’ler) borç kırılganlığının açık bir şekilde kabulü olmuştur.
Ukrayna’da devam eden çatışma Hindistan’ın işi değil. Aslında dünya, Rusya ile yakın bağları ve Hindistan’ın çatışma konusundaki iki partili duruşu göz önüne alındığında, çatışmayı sona erdirmede kilit etken olarak Hindistan’a güveniyor. Dışişleri bakanları toplantısında, devam eden Ukrayna ihtilafına ilişkin sonuç belgesinde Rusya ve Çin’e seslenmesi, Hindistan’ın “bağlantısız” duruşunu açıkça yansıtması, takdiridir.
Evet, G20’nin iki toplantısı (maliye bakanları ve dışişleri bakanları) tüm konularda anlaşamadı ve bu nedenle ortak bir bildiri yayınlayamadı. Ama bu yeni değil. Önceki G20 başkanlıkları da bu tür durumlarla karşı karşıya kaldı. Gerçekten de, Ukrayna savaşı da dahil olmak üzere çeşitli konulardaki keskin fikir ayrılıklarına rağmen, Ukrayna savaşının dikkat dağıtıcı unsurlarına rağmen tüm G20 dışişleri bakanlarını gündemdeki tüm önemli konulara odaklamayı başarmış olması, Hindistan’ın takdiridir. Ayrıca, ABD ve Rusya dışişleri bakanları Şubat 2022’de Ukrayna’da savaşın patlak vermesinden bu yana ilk kez burada Delhi’de fiziksel olarak bir araya geldi.
G20 Başkanlığı bir yıl süren bir etkinlik ve Hindistan hızı iyi belirledi. Ancak, mevcut canlı “Hindistan” hikayesi bu yılki G20 başkanlığının çok ötesine geçiyor. Son yıllarda, Hindistan’ın dünyadaki liderlik rolü açıkça kabul edilmiştir. Aynı yıl içinde G20 başkanlığını ve ŞİÖ başkanlığını üstlenmek ona ekstra ivme ve görünürlük sağlıyor.
Şubat 2022’de Ukrayna savaşının patlak vermesinden bu yana, bir dizi üst düzey küresel liderin çatışmanın hızlı bir şekilde sona erdirilmesinde Hindistan’ın desteğini almak için sıraya girmesiyle Delhi sanal “dünya başkenti” haline geldi. Hindistan’ın Rusya’yı kınama veya ticareti (özellikle ham petrol) durdurma yönündeki Batı baskısına boyun eğmemesi, başlangıçta Batı tarafından içerlendi, ancak daha sonra Hindistan’ın büyük kredi proaktif ve kararlı diplomasisi tarafından “Hindistan’ın ulusal çıkarlarının bir aracı” olarak isteksizce kabul edildi. Hindistan’ın büyüyen ekonomisi ve siyasi istikrarı da önemli bir rol oynuyor.
Air India-Airbus anlaşmasının 14 Şubat 2023’te sanal lansmanı sırasında, Fransa Cumhurbaşkanı Başbakan Modi’yi övdü ve şunları söyledi: “Açıkçası, liderliğiniz altında Hindistan tüm dünyayı harekete geçirecek ve muazzam sorunların üstesinden gelmemize yardımcı olacak tek ülke olabilir. (Ukrayna savaşı) önümüzde”. Daha önce, 11 Şubat 2023’te ABD Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby, Delhi’nin önemini kabul etti ve ABD’nin, Hindistan’ın Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşı sona erdirmek için her türlü çabasını memnuniyetle karşılayacağını belirtti. İki Avrupalı devlet ve hükümet başkanı geçtiğimiz günlerde Delhi’deydi. Federal Şansölye Olaf Scholz, 25-26 Şubat tarihleri arasında Delhi’ye resmi bir ziyarette bulundu. İtalya Başbakanı Sayın Giorgia Meloni de 2 Mart 2023 tarihinde devlet ziyaretinde bulunmuş ve bu ziyarette Hindistan ile İtalya arasındaki ortaklığın stratejik ortaklık düzeyine çıkarılmasına karar verilmiştir. Ayrıca, Hindistan’ın yılın en prestijli jeopolitik etkinliği olan yıllık Raisina Diyaloğu’nun konuğu oldu. Sadece bir ay önce, Mısır Devlet Başkanı Fatah Al Sisi resmi bir ziyaretteydi ve 26 Ocak 2023’te Delhi’de Cumhuriyet Bayramı kutlamalarının ana konuğuydu. Burada da iki ülke ortaklığı “stratejik ortaklığa” yükseltme kararı aldı. Başbakan Modi’nin bu yaz sonunda Başkan Biden’ın davetlisi olarak ABD’ye resmi bir ziyaret yapması bekleniyor. Bu tür yüksek profilli ve yoğun diplomatik angajmanlar normal kabul edilemez ve yalnızca Hindistan markasının büyüyen imajına bağlanabilir.
Hindistan ekonomik olarak da iyi gidiyor. Şu anda beşinci büyük ekonomi ve dünyanın üçüncü büyük küresel ekonomisi olma eşiğinde. IMF ve Dünya Bankası, büyük derecelendirme kuruluşlarıyla birlikte, Hindistan’ın önümüzdeki yıllarda dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi olacağını şimdiden tahmin ettiler. İnovasyon ve üretim ana odak alanları haline geldi ve Hindistan, 2022’de ABD ve Çin’i geride bırakarak dünyanın en fazla tek boynuzlu atına (en az 1 milyar dolar değerindeki yeni kurulan şirketler) ev sahipliği yapan ülke olarak listelendi. UPI ve e-cüzdanlar aracılığıyla dijital ödemeleri teşvik etmeye yönelik agresif hamlesi rekorlar kırdı. 2021’de Hindistan, 48 milyar ile en fazla küresel gerçek zamanlı işlemi gerçekleştirdi. Hindistan yeşil enerji arayışında örnek teşkil ediyor ve kurulu güneş enerjisi kapasitesi 30 Kasım 2022 itibariyle şimdiden yaklaşık 61,97 GW’a ulaştı. Jammu ve Keşmir bölgesinde son zamanlarda keşfedilen 5,9 milyon ton lityum, onu Hindistan’da dünyadaki en büyük yedinci lityum yatağı yapıyor ve başarılı keşfi, Hindistan’ın hızlı ve sürekli ekonomik büyümesine bir başka önemli katkı sağlayabilir.
Hindistan’ın G20 ve SCO başkanlıkları, küresel yürüyüşünde önemli kilometre taşlarıdır, ancak Hindistan’ın artan küresel etkisi ve gücü bu forumların ötesine uzanmaktadır. Hindistan’ın, Dörtlü veya I2U2 veya hatta yakın zamanda duyurulan Hindistan-BAE-Fransa üçlüsü gibi birçok önemli çok taraflılığın parçası olması tesadüf değildir. Hindistan’ın BM Güvenlik Konseyi’nde kalıcı bir sandalyeye adaylığı artık yalnızca Hindistan’ın bir talebi değil, BM Güvenlik Konseyi reformlarıyla ilgili hemen hemen her diplomatik açıklamada kayda değer bir yer alıyor. Birleşmiş Milletler 77. Genel Kurulu Başkanı Csaba Korosi de 29-30 Ocak 2023 tarihlerinde Hindistan’a yaptığı son ziyarette konuyu gündeme getirdi. Hindistan’ın son zamanlarda Türkiye’de ve ayrıca Suriye’de meydana gelen depremlerde “ilk müdahale” olarak hızlı hareket etmesi, dünya çapında tanınmasını sağladı. BM tarafından “Mısır Yılı” olarak kutlanan bu yıl, 2016’dan bu yana her yıl 21 Haziran’da Uluslararası Yoga Günü’nü kutlama çağrısı yapan Hindistan’ın başlattığı bir girişime de geri dönüyor.
Pek çok küresel etkinlikte, liderlerin Hindistan Başbakanından el sıkışması veya selam istemesi artık temel bir unsur haline geldi; bu, Hindistan’ın ‘yüksek masaya’ davet edilmediği geçmişten çok uzak. Müslüman ülkelere özel bir forum olmasına rağmen Hindistan’ın 2019 İİT Zirvesi’ne Onur Konuğu olarak davet edilmesi, Hindistan’ın bölgede ve dünyada nasıl algılandığının bir başka örneğidir. Hindistan gerçekten dünya sahnesine çıktı ve Hindistan markası önümüzdeki yıllarda daha büyük, daha güçlü ve daha popüler olmaya hazırlanıyor.
Bu makale MP-IDSA Müdür Yardımcısı Albay Rajeev Agarwal (emekli) tarafından yazılmıştır.
24 paragraftan oluşan bu “sonuç belgesi”, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığına ilişkin 3. ve 4. paragraflar dışında tüm üyeler tarafından kabul edildi ve Rusya ve Çin tarafından reddedildi. İlginç bir şekilde, sadece birkaç ay önce, Kasım 2022’de Endonezya’nın Bali kentinde yapılan son G20 Zirvesi sırasında, bu iki paragraf tüm G20 liderleri (Rusya ve Çin dahil) tarafından kabul edildi ve “Bali Deklarasyonu” olarak imzalandı! doktor Hindistan Dışişleri Bakanı S. Jaishankar, tartışılan konulara değinerek, “Ukrayna konusunda çözemediğimiz anlaşmazlıklar vardı.” Ancak “Küresel Güney” vurgulandığı için toplantının verimli ve başarılı geçtiğini de sözlerine ekledi. ve Hindistan’ın dünyanın dikkatini çekmeye çalıştığı bir konu olan G20 üyeleri tarafından kabul edildi. Başbakan Modi’nin günün erken saatlerinde dışişleri bakanlarına yaptığı konuşmayı yineleyerek, gelecekteki savaşları ve terörizmi önleme söz konusu olduğunda çok taraflılığın artık krizde olduğunu kabul etti.
Ayrıca, 24-25 Şubat 2023 tarihlerinde Bengaluru’da gerçekleştirilen G20 maliye bakanları ve merkez bankası başkanları toplantısı, yine Çin ve Rusya’nın muhalefeti nedeniyle dışişleri bakanları toplantısıyla aynı paragraflara ilişkin ortak bildiri yayınlayamadı. Hindistan tarafından yayınlanan Başkanlık Özeti ve Sonuç Belgesi de tam olarak bunu yansıtıyordu.
Yılın ilerleyen zamanlarında yapılacak G20 zirvesi için kilit öneme sahip olan bu iki toplantı, dünyanın en zengin ekonomilerindeki derin bölünmeleri yansıtıyor. G20 toplantılarında tartışılan konularda fikir birliğine varılması ev sahibi ülke açısından önemli görülmektedir. Önümüzdeki birkaç ay boyunca, dünyayı gezegenin karşı karşıya olduğu önemli ve varoluşsal meselelere odaklamaya çalışırken fikir birliğine varmak için başkanlığını yürüten Hindistan için bu gerçekten de zorlayıcı olacak.
Mevcut toplantılarda, sağlık, Covid-19 salgını sonrası küresel ekonomik toparlanma, çevre gibi “Küresel Güney”deki gelişmekte olan ülkeleri etkileyen önemli konular da dahil olmak üzere G20 toplantısında tüm dışişleri bakanları tarafından gündemin yüzde 95’i üzerinde anlaşmaya varıldı. ve iklim koruma vb. Ayrıca bir önceki G20 maliye bakanları toplantısında, uluslararası siyasi işbirliğini geliştirmeye ve küresel ekonomiyi güçlü, sürdürülebilir, dengeli ve kapsayıcı büyümeye yönlendirme taahhüdüne odaklanmak için geniş bir anlaşma vardı. Ayrıca, Hindistan’ın dünya çapında ‘Küresel Güney’in lideri olarak savunduğu bir şey olan, birçok yükselen ve gelişmekte olan ülkenin (EMDE’ler) borç kırılganlığının açık bir şekilde kabulü olmuştur.
Ukrayna’da devam eden çatışma Hindistan’ın işi değil. Aslında dünya, Rusya ile yakın bağları ve Hindistan’ın çatışma konusundaki iki partili duruşu göz önüne alındığında, çatışmayı sona erdirmede kilit etken olarak Hindistan’a güveniyor. Dışişleri bakanları toplantısında, devam eden Ukrayna ihtilafına ilişkin sonuç belgesinde Rusya ve Çin’e seslenmesi, Hindistan’ın “bağlantısız” duruşunu açıkça yansıtması, takdiridir.
Evet, G20’nin iki toplantısı (maliye bakanları ve dışişleri bakanları) tüm konularda anlaşamadı ve bu nedenle ortak bir bildiri yayınlayamadı. Ama bu yeni değil. Önceki G20 başkanlıkları da bu tür durumlarla karşı karşıya kaldı. Gerçekten de, Ukrayna savaşı da dahil olmak üzere çeşitli konulardaki keskin fikir ayrılıklarına rağmen, Ukrayna savaşının dikkat dağıtıcı unsurlarına rağmen tüm G20 dışişleri bakanlarını gündemdeki tüm önemli konulara odaklamayı başarmış olması, Hindistan’ın takdiridir. Ayrıca, ABD ve Rusya dışişleri bakanları Şubat 2022’de Ukrayna’da savaşın patlak vermesinden bu yana ilk kez burada Delhi’de fiziksel olarak bir araya geldi.
G20 Başkanlığı bir yıl süren bir etkinlik ve Hindistan hızı iyi belirledi. Ancak, mevcut canlı “Hindistan” hikayesi bu yılki G20 başkanlığının çok ötesine geçiyor. Son yıllarda, Hindistan’ın dünyadaki liderlik rolü açıkça kabul edilmiştir. Aynı yıl içinde G20 başkanlığını ve ŞİÖ başkanlığını üstlenmek ona ekstra ivme ve görünürlük sağlıyor.
Şubat 2022’de Ukrayna savaşının patlak vermesinden bu yana, bir dizi üst düzey küresel liderin çatışmanın hızlı bir şekilde sona erdirilmesinde Hindistan’ın desteğini almak için sıraya girmesiyle Delhi sanal “dünya başkenti” haline geldi. Hindistan’ın Rusya’yı kınama veya ticareti (özellikle ham petrol) durdurma yönündeki Batı baskısına boyun eğmemesi, başlangıçta Batı tarafından içerlendi, ancak daha sonra Hindistan’ın büyük kredi proaktif ve kararlı diplomasisi tarafından “Hindistan’ın ulusal çıkarlarının bir aracı” olarak isteksizce kabul edildi. Hindistan’ın büyüyen ekonomisi ve siyasi istikrarı da önemli bir rol oynuyor.
Air India-Airbus anlaşmasının 14 Şubat 2023’te sanal lansmanı sırasında, Fransa Cumhurbaşkanı Başbakan Modi’yi övdü ve şunları söyledi: “Açıkçası, liderliğiniz altında Hindistan tüm dünyayı harekete geçirecek ve muazzam sorunların üstesinden gelmemize yardımcı olacak tek ülke olabilir. (Ukrayna savaşı) önümüzde”. Daha önce, 11 Şubat 2023’te ABD Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby, Delhi’nin önemini kabul etti ve ABD’nin, Hindistan’ın Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşı sona erdirmek için her türlü çabasını memnuniyetle karşılayacağını belirtti. İki Avrupalı devlet ve hükümet başkanı geçtiğimiz günlerde Delhi’deydi. Federal Şansölye Olaf Scholz, 25-26 Şubat tarihleri arasında Delhi’ye resmi bir ziyarette bulundu. İtalya Başbakanı Sayın Giorgia Meloni de 2 Mart 2023 tarihinde devlet ziyaretinde bulunmuş ve bu ziyarette Hindistan ile İtalya arasındaki ortaklığın stratejik ortaklık düzeyine çıkarılmasına karar verilmiştir. Ayrıca, Hindistan’ın yılın en prestijli jeopolitik etkinliği olan yıllık Raisina Diyaloğu’nun konuğu oldu. Sadece bir ay önce, Mısır Devlet Başkanı Fatah Al Sisi resmi bir ziyaretteydi ve 26 Ocak 2023’te Delhi’de Cumhuriyet Bayramı kutlamalarının ana konuğuydu. Burada da iki ülke ortaklığı “stratejik ortaklığa” yükseltme kararı aldı. Başbakan Modi’nin bu yaz sonunda Başkan Biden’ın davetlisi olarak ABD’ye resmi bir ziyaret yapması bekleniyor. Bu tür yüksek profilli ve yoğun diplomatik angajmanlar normal kabul edilemez ve yalnızca Hindistan markasının büyüyen imajına bağlanabilir.
Hindistan ekonomik olarak da iyi gidiyor. Şu anda beşinci büyük ekonomi ve dünyanın üçüncü büyük küresel ekonomisi olma eşiğinde. IMF ve Dünya Bankası, büyük derecelendirme kuruluşlarıyla birlikte, Hindistan’ın önümüzdeki yıllarda dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi olacağını şimdiden tahmin ettiler. İnovasyon ve üretim ana odak alanları haline geldi ve Hindistan, 2022’de ABD ve Çin’i geride bırakarak dünyanın en fazla tek boynuzlu atına (en az 1 milyar dolar değerindeki yeni kurulan şirketler) ev sahipliği yapan ülke olarak listelendi. UPI ve e-cüzdanlar aracılığıyla dijital ödemeleri teşvik etmeye yönelik agresif hamlesi rekorlar kırdı. 2021’de Hindistan, 48 milyar ile en fazla küresel gerçek zamanlı işlemi gerçekleştirdi. Hindistan yeşil enerji arayışında örnek teşkil ediyor ve kurulu güneş enerjisi kapasitesi 30 Kasım 2022 itibariyle şimdiden yaklaşık 61,97 GW’a ulaştı. Jammu ve Keşmir bölgesinde son zamanlarda keşfedilen 5,9 milyon ton lityum, onu Hindistan’da dünyadaki en büyük yedinci lityum yatağı yapıyor ve başarılı keşfi, Hindistan’ın hızlı ve sürekli ekonomik büyümesine bir başka önemli katkı sağlayabilir.
Hindistan’ın G20 ve SCO başkanlıkları, küresel yürüyüşünde önemli kilometre taşlarıdır, ancak Hindistan’ın artan küresel etkisi ve gücü bu forumların ötesine uzanmaktadır. Hindistan’ın, Dörtlü veya I2U2 veya hatta yakın zamanda duyurulan Hindistan-BAE-Fransa üçlüsü gibi birçok önemli çok taraflılığın parçası olması tesadüf değildir. Hindistan’ın BM Güvenlik Konseyi’nde kalıcı bir sandalyeye adaylığı artık yalnızca Hindistan’ın bir talebi değil, BM Güvenlik Konseyi reformlarıyla ilgili hemen hemen her diplomatik açıklamada kayda değer bir yer alıyor. Birleşmiş Milletler 77. Genel Kurulu Başkanı Csaba Korosi de 29-30 Ocak 2023 tarihlerinde Hindistan’a yaptığı son ziyarette konuyu gündeme getirdi. Hindistan’ın son zamanlarda Türkiye’de ve ayrıca Suriye’de meydana gelen depremlerde “ilk müdahale” olarak hızlı hareket etmesi, dünya çapında tanınmasını sağladı. BM tarafından “Mısır Yılı” olarak kutlanan bu yıl, 2016’dan bu yana her yıl 21 Haziran’da Uluslararası Yoga Günü’nü kutlama çağrısı yapan Hindistan’ın başlattığı bir girişime de geri dönüyor.
Pek çok küresel etkinlikte, liderlerin Hindistan Başbakanından el sıkışması veya selam istemesi artık temel bir unsur haline geldi; bu, Hindistan’ın ‘yüksek masaya’ davet edilmediği geçmişten çok uzak. Müslüman ülkelere özel bir forum olmasına rağmen Hindistan’ın 2019 İİT Zirvesi’ne Onur Konuğu olarak davet edilmesi, Hindistan’ın bölgede ve dünyada nasıl algılandığının bir başka örneğidir. Hindistan gerçekten dünya sahnesine çıktı ve Hindistan markası önümüzdeki yıllarda daha büyük, daha güçlü ve daha popüler olmaya hazırlanıyor.
Bu makale MP-IDSA Müdür Yardımcısı Albay Rajeev Agarwal (emekli) tarafından yazılmıştır.