21. yüzyılda enerji, jeopolitiği şekillendiren ve ülkelerin jeoekonomisini kontrol eden önemli bir araçtır. Orta Asya, artan nüfuslarının sürdürülebilir ekonomik büyüme için enerjiye kesintisiz erişime ihtiyaç duyması nedeniyle son yıllarda Çin ve Hindistan gibi ülkeler için alternatif bir enerji kaynağı olarak ortaya çıkmıştır. Artan doğal gaz talebinin Orta Asya petrol ve gaz pazarının genişlemesini teşvik etmesi bekleniyor. Şanghay İşbirliği Örgütü’ne (ŞİÖ) üye devletler, dünya petrol rezervlerinin yaklaşık %25’ine, dünya gaz rezervlerinin %50’sinden fazlasına, dünya kömür rezervlerinin %35’ine ve dünyanın bilinen uranyum rezervlerinin yaklaşık %50’sine sahiptir. Türkmenistan ve Kazakistan gibi ülkelerdeki petrol ve gaz keşifleri, Orta Asya petrol ve gaz piyasası için kazançlı büyüme fırsatları yaratıyor. Orta Asya’nın enerji jeopolitiği Rusya, Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Avrupa Birliği, Japonya, Hindistan, İran ve Türkiye gibi kilit ülkeleri kapsamaktadır ve son yıllarda Çin, Gazprom gibi kilit aktörlerin devre dışı bırakılmasıyla bölgedeki enerji politikasına hakim olmuştur. depolama teknolojileri hakimdir.
Başbakan Narendra Modi, geçen yıl Özbekistan’ın Semerkant kentinde Şanghay İşbirliği Örgütü üyeleriyle birlikte. (PTI)
Çin’in bölgeye ilgisi, istikrarlı tedarik sağlamak için petrol ithalatını çeşitlendirme ihtiyacı, Orta Doğu’ya olan bağımlılığı azaltma ve Malakka Boğazı’nın getirdiği coğrafi kısıtlamaların üstesinden gelme ihtiyacı gibi çeşitli yönlerden kaynaklanıyor. Coğrafi uzaklığına rağmen Çin, yıllar boyunca Orta Asya ile stratejik ilişkiler kurmuş, bölgenin enerji jeopolitiğinde önemli bir rol oynamış ve Rusya’nın bölgeye yönelik duygularını dikkatli bir şekilde yönlendirmiştir. Dikkatli yaklaşımları ve kademeli ilerlemeleri, Şangay İşbirliği Örgütü gibi işbirliği örgütlerinin oluşmasına yol açtı ve bunların Orta Asya enerji meselelerindeki rollerini daha da güçlendirdi.
ŞİÖ’nün görev alanı, enerji güvenliği, ekonomik kalkınma ve ortaya çıkan diğer geleneksel olmayan güvenlik zorluklarını kapsayacak şekilde genişletildi. ŞİÖ Enerji Kulübü, terörizm, ayrılıkçılık ve aşırıcılıkla mücadelenin ötesinde öncelikleri genişletme hedefinin bir parçası olarak ŞİÖ’nün bir parçası olarak kuruldu. Kulüp, 2013 yılında Rusya, Afganistan, Belarus, Kazakistan, Çin, Moğolistan, Hindistan, Tacikistan, Türkiye ve Sri Lanka’dan üyelerin katılımıyla bölgenin enerji stratejisini tartışmak üzere bir sivil toplum danışma mekanizması olarak kuruldu. Amacı, üye ülkelerden üst düzey yetkililer, iş dünyası liderleri ve akademisyenler arasında enerji ile ilgili konulardaki tartışmaları kolaylaştırmaktır. Kulüp, enerji üreticileri, tüketicileri ve geçiş ülkeleri için ortak kaygı ve zorlukların ele alınacağı bir platform görevi görmelidir. 2017 yılındaki açılış oturumuna, enerjinin Çin, Japonya, Avrupa, Kore ve Hindistan gibi pazarlara taşınmasında önemli rol oynayan Moğolistan, Belarus, İran, Afganistan ve Sri Lanka gibi üye olmayan ülkeler katıldı.
ŞİÖ üyeliğinin genişlemesi, Çin ve Rusya’nın Orta Asya bölgesinde enerji gündemini belirleyen başlıca aktörler haline gelmesiyle, enerji meseleleri etrafında yeni bir büyük oyuna yol açtı. ŞİÖ Enerji Kulübü, kuruluşunda başta petrol ve gaz sektörü olmak üzere enerji projelerine, hidrokarbon rezervlerinin ortak araştırılmasına ve su kaynaklarının paylaşımına öncelik verdi. İran, Azerbaycan ve Türkmenistan önemli fosil yakıt rezervlerine sahip ve bu da onları enerji piyasaları için cazip kılıyor. Moskova, bu emtialar için bir pazar sağlamak amacıyla ŞİÖ Enerji Kulübü’nün kurulmasında önemli bir rol oynadı. Esas olarak Moskova tarafından yönetilen ŞİÖ Enerji Kulübü, temiz ve tercih edilen bir fosil yakıt olan doğal gaza büyük değer vermektedir. Kulübün hedefi, ŞİÖ içindeki ve dışındaki ülkelerden geçen boru hatları aracılığıyla bol miktardaki doğal gaz rezervlerine tedarik hatları sağlamaktır. ŞİÖ Enerji Kulübü’nün bölgesel-Avrasya düzeyi, enerji stratejilerini uyumlu hale getirmeyi ve bölgedeki hidrokarbon üreten ülkeler ile tüketen ülkeler arasındaki işbirliğini teşvik etmeyi, böylece ŞİÖ’nün yakın gelecekte kendi kendine yeterli bir enerji sistemine doğru gelişmesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Enerjinin Çin, Japonya, Avrupa, Kore ve Hindistan gibi önemli pazarlara taşınmasında aracılık yapan Moğolistan, Belarus, İran, Afganistan ve Sri Lanka gibi ülkelerin katılımı Enerji Kulübündeki iş birliğini daha da güçlendiriyor. Hindistan, Orta Asya, İran ve Katar’dan kara ve deniz altı boru hatlarına erişimi olmadığı için jeopolitik karmaşıklıkların ortasında, deniz taşımacılığı yoluyla sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedarikini güvence altına almak istiyor. Suudi Arabistan ve İran gibi Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyelerinin ŞİÖ faaliyetlerine katılımı ve ikili diplomatik ilişkilerinin yakın zamanda yeniden başlaması, potansiyel olarak ŞİÖ Enerji Kulübü’nü küresel bir oyuncuya dönüştürebilir ve istikrar getirebilir. uluslararası petrol piyasası.
Küresel enerji piyasası değişiyor: Üretim merkezleri batıya doğru kayıyor ve tüketim, ŞİÖ üye ülkelerinin bulunduğu bölgeye yönelen doğuya doğru artıyor. ŞİÖ Enerji Kulübü’nün küresel enerji tedarik zincirini istikrara kavuşturmada, uygun fiyatlı enerji fiyatları üzerinde müzakerelerde bulunmada ve bölgedeki ülkeler için daha temiz ve daha ucuz enerji alternatiflerine yönelik araştırmaları desteklemede rol oynaması bekleniyor. Ancak, özellikle Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle hızla değişen küresel enerji ortamında Enerji Kulübü, üyelerinin enerji stratejilerini koordine etme ve ŞİÖ ülkelerinin enerji güvenliğini artırma sorunuyla karşı karşıyadır. Enerji Kulübü aynı zamanda bağlayıcı olmaması ve göreceli gençliği gibi zorluklarla da yüzleşmeye devam ediyor. Enerji Kulübü, gelecekte güçlü enerji işbirliğini teşvik etmek için değerli bir çerçeve görevi görebilir; ancak bölgenin enerji gündemini belirleyen OPEC’e karşı bir denge unsuru da olabilir. Enerji karışımı daha fazla yenilenebilir enerjiye izin verecek şekilde değişse de, fosil yakıt endüstrisi enerji karışımına hakim olmaya devam ettiği sürece ŞİÖ Enerji Kulübü’nün bölgede daha büyük bir rol oynaması muhtemel.
Bu makale Anisree Suresh, Associate – Research & Client Management, CPPR tarafından yazılmıştır.
Başbakan Narendra Modi, geçen yıl Özbekistan’ın Semerkant kentinde Şanghay İşbirliği Örgütü üyeleriyle birlikte. (PTI)
Çin’in bölgeye ilgisi, istikrarlı tedarik sağlamak için petrol ithalatını çeşitlendirme ihtiyacı, Orta Doğu’ya olan bağımlılığı azaltma ve Malakka Boğazı’nın getirdiği coğrafi kısıtlamaların üstesinden gelme ihtiyacı gibi çeşitli yönlerden kaynaklanıyor. Coğrafi uzaklığına rağmen Çin, yıllar boyunca Orta Asya ile stratejik ilişkiler kurmuş, bölgenin enerji jeopolitiğinde önemli bir rol oynamış ve Rusya’nın bölgeye yönelik duygularını dikkatli bir şekilde yönlendirmiştir. Dikkatli yaklaşımları ve kademeli ilerlemeleri, Şangay İşbirliği Örgütü gibi işbirliği örgütlerinin oluşmasına yol açtı ve bunların Orta Asya enerji meselelerindeki rollerini daha da güçlendirdi.
ŞİÖ’nün görev alanı, enerji güvenliği, ekonomik kalkınma ve ortaya çıkan diğer geleneksel olmayan güvenlik zorluklarını kapsayacak şekilde genişletildi. ŞİÖ Enerji Kulübü, terörizm, ayrılıkçılık ve aşırıcılıkla mücadelenin ötesinde öncelikleri genişletme hedefinin bir parçası olarak ŞİÖ’nün bir parçası olarak kuruldu. Kulüp, 2013 yılında Rusya, Afganistan, Belarus, Kazakistan, Çin, Moğolistan, Hindistan, Tacikistan, Türkiye ve Sri Lanka’dan üyelerin katılımıyla bölgenin enerji stratejisini tartışmak üzere bir sivil toplum danışma mekanizması olarak kuruldu. Amacı, üye ülkelerden üst düzey yetkililer, iş dünyası liderleri ve akademisyenler arasında enerji ile ilgili konulardaki tartışmaları kolaylaştırmaktır. Kulüp, enerji üreticileri, tüketicileri ve geçiş ülkeleri için ortak kaygı ve zorlukların ele alınacağı bir platform görevi görmelidir. 2017 yılındaki açılış oturumuna, enerjinin Çin, Japonya, Avrupa, Kore ve Hindistan gibi pazarlara taşınmasında önemli rol oynayan Moğolistan, Belarus, İran, Afganistan ve Sri Lanka gibi üye olmayan ülkeler katıldı.
ŞİÖ üyeliğinin genişlemesi, Çin ve Rusya’nın Orta Asya bölgesinde enerji gündemini belirleyen başlıca aktörler haline gelmesiyle, enerji meseleleri etrafında yeni bir büyük oyuna yol açtı. ŞİÖ Enerji Kulübü, kuruluşunda başta petrol ve gaz sektörü olmak üzere enerji projelerine, hidrokarbon rezervlerinin ortak araştırılmasına ve su kaynaklarının paylaşımına öncelik verdi. İran, Azerbaycan ve Türkmenistan önemli fosil yakıt rezervlerine sahip ve bu da onları enerji piyasaları için cazip kılıyor. Moskova, bu emtialar için bir pazar sağlamak amacıyla ŞİÖ Enerji Kulübü’nün kurulmasında önemli bir rol oynadı. Esas olarak Moskova tarafından yönetilen ŞİÖ Enerji Kulübü, temiz ve tercih edilen bir fosil yakıt olan doğal gaza büyük değer vermektedir. Kulübün hedefi, ŞİÖ içindeki ve dışındaki ülkelerden geçen boru hatları aracılığıyla bol miktardaki doğal gaz rezervlerine tedarik hatları sağlamaktır. ŞİÖ Enerji Kulübü’nün bölgesel-Avrasya düzeyi, enerji stratejilerini uyumlu hale getirmeyi ve bölgedeki hidrokarbon üreten ülkeler ile tüketen ülkeler arasındaki işbirliğini teşvik etmeyi, böylece ŞİÖ’nün yakın gelecekte kendi kendine yeterli bir enerji sistemine doğru gelişmesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Enerjinin Çin, Japonya, Avrupa, Kore ve Hindistan gibi önemli pazarlara taşınmasında aracılık yapan Moğolistan, Belarus, İran, Afganistan ve Sri Lanka gibi ülkelerin katılımı Enerji Kulübündeki iş birliğini daha da güçlendiriyor. Hindistan, Orta Asya, İran ve Katar’dan kara ve deniz altı boru hatlarına erişimi olmadığı için jeopolitik karmaşıklıkların ortasında, deniz taşımacılığı yoluyla sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedarikini güvence altına almak istiyor. Suudi Arabistan ve İran gibi Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyelerinin ŞİÖ faaliyetlerine katılımı ve ikili diplomatik ilişkilerinin yakın zamanda yeniden başlaması, potansiyel olarak ŞİÖ Enerji Kulübü’nü küresel bir oyuncuya dönüştürebilir ve istikrar getirebilir. uluslararası petrol piyasası.
Küresel enerji piyasası değişiyor: Üretim merkezleri batıya doğru kayıyor ve tüketim, ŞİÖ üye ülkelerinin bulunduğu bölgeye yönelen doğuya doğru artıyor. ŞİÖ Enerji Kulübü’nün küresel enerji tedarik zincirini istikrara kavuşturmada, uygun fiyatlı enerji fiyatları üzerinde müzakerelerde bulunmada ve bölgedeki ülkeler için daha temiz ve daha ucuz enerji alternatiflerine yönelik araştırmaları desteklemede rol oynaması bekleniyor. Ancak, özellikle Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle hızla değişen küresel enerji ortamında Enerji Kulübü, üyelerinin enerji stratejilerini koordine etme ve ŞİÖ ülkelerinin enerji güvenliğini artırma sorunuyla karşı karşıyadır. Enerji Kulübü aynı zamanda bağlayıcı olmaması ve göreceli gençliği gibi zorluklarla da yüzleşmeye devam ediyor. Enerji Kulübü, gelecekte güçlü enerji işbirliğini teşvik etmek için değerli bir çerçeve görevi görebilir; ancak bölgenin enerji gündemini belirleyen OPEC’e karşı bir denge unsuru da olabilir. Enerji karışımı daha fazla yenilenebilir enerjiye izin verecek şekilde değişse de, fosil yakıt endüstrisi enerji karışımına hakim olmaya devam ettiği sürece ŞİÖ Enerji Kulübü’nün bölgede daha büyük bir rol oynaması muhtemel.
Bu makale Anisree Suresh, Associate – Research & Client Management, CPPR tarafından yazılmıştır.