\Aynı Anda İki Dergiye Makale Göndermek Etik midir?\
Akademik yayıncılıkta etik kurallar, bilimin güvenilirliğini ve sürdürülebilirliğini korumak adına son derece önemlidir. Bu kuralların başında, bir makalenin değerlendirme sürecindeyken başka bir dergiye gönderilmemesi gelir. Peki, \aynı anda iki dergiye makale göndermek etik midir\? Bu makalede, bu soruya kapsamlı bir şekilde cevap verecek, konuyla ilgili sıkça sorulan sorulara açıklık getirecek ve araştırmacılar için önemli ipuçları sunacağız.
\Aynı Anda İki Dergiye Makale Göndermek Neden Sorunlu?\
Bir makalenin eşzamanlı olarak birden fazla dergiye gönderilmesi, bilimsel yayıncılıkta ciddi bir etik ihlal olarak kabul edilir. Bunun başlıca sebepleri:
1. \Hakemlerin Zamanı ve Emekleri\: Her dergi gönderilen makaleyi hakemlere yönlendirir. Aynı makaleyi değerlendiren iki farklı hakem grubu, birbirinden habersiz olarak aynı metin üzerine zaman harcar. Bu, akademik emeğin israfına neden olur.
2. \Çıkar Çatışmaları ve Telif Hakları\: Yayın süreci ilerledikçe, dergiler yazarla çeşitli telif anlaşmaları yapabilir. İki farklı dergiye gönderilen ve kabul edilen aynı makale, telif hakları konusunda hukuki sorunlara yol açabilir.
3. \Bilimsel Güvenilirliğin Zedelenmesi\: Eşzamanlı gönderim, yazarın etik ilkelere aykırı davrandığını gösterir. Bu tür eylemler, akademik itibarın sarsılmasına ve ilerideki yayın fırsatlarının kaybedilmesine neden olabilir.
\Sıkça Sorulan Sorular ve Yanıtları\
\1. Aynı makaleyi farklı dergilere aynı anda gönderirsem yakalanır mıyım?\
Evet, bu durum yüksek olasılıkla tespit edilir. Akademik dergiler, intihal tespit yazılımları ve çapraz kontrol sistemleri kullanır. Ayrıca, hakemlerin veya editörlerin farklı dergilerde görev yapıyor olması da bu durumu ortaya çıkarabilir.
\2. Makale reddedilirse sonra diğer dergiye gönderemez miyim?\
Elbette gönderebilirsiniz. Bir makale bir dergi tarafından reddedildikten sonra başka bir dergiye gönderilebilir. Ancak önemli olan, aynı anda birden fazla dergiye sunulmamasıdır. Reddedilme sonrası yapılan gönderim etik dışı değildir.
\3. Literatürde aynı anda gönderim yapıldığı için ceza alan araştırmacılar var mı?\
Evet. Birçok akademik kurum ve dergi, eşzamanlı gönderim yaptığı tespit edilen araştırmacılara yayın yasağı getirebilmekte veya geçmişte yayımlanmış makalelerini geri çekebilmektedir. Bu tür cezalar akademik kariyer üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratabilir.
\4. Bildiri, tez veya ön yayın (preprint) dergiye gönderilmiş sayılır mı?\
Hayır, bildiri veya tez gibi akademik çalışmalar, genellikle dergilere gönderim olarak sayılmaz. Ancak preprint platformlarına yüklenen çalışmalar konusunda bazı dergiler özel kurallar koyabilir. Göndereceğiniz derginin preprint politikalarını mutlaka kontrol etmeniz gerekir.
\5. Gönderdiğim makalede küçük değişiklikler yapıp ikinci dergiye gönderebilir miyim?\
Eğer ilk gönderim hâlâ değerlendirme aşamasındaysa, hayır. Küçük değişikliklerle bile olsa içerik temelde aynıysa, eşzamanlı gönderim kapsamına girer. Ancak ilk dergi reddettikten sonra gerekli değişikliklerle başka bir dergiye göndermek mümkündür.
\Eşzamanlı Gönderimin Akademik Sonuçları\
* \Kariyer Kaybı\: Yazar, akademik çevrelerde güven kaybı yaşar. Bu da burs, proje ve iş başvurularını olumsuz etkiler.
* \Yasaklama ve Ret\: İhlal tespit edilirse, makale dergi tarafından reddedilir veya yayımlanmışsa geri çekilir.
* \Disiplin Süreci\: Üniversiteler ve araştırma kurumları etik ihlallere karşı disiplin soruşturması başlatabilir.
\Bu Durumdan Kaçınmak İçin Neler Yapılmalı?\
1. \Dergilerin Cevap Sürelerine Saygı Gösterin\: Dergiler genellikle değerlendirme süresini belirtir. Eğer bu süre uzadıysa, editöre kibar bir hatırlatma e-postası gönderebilirsiniz.
2. \Alternatif Yayın Stratejileri Geliştirin\: Makaleyi bölümlere ayırarak farklı yönlerini ayrı yazılarda ele alabilir, böylece içerik çeşitliliği sağlayarak etik dışı yollar yerine üretkenliği artırabilirsiniz.
3. \Preprint Kullanımını Değerlendirin\: Bazı alanlarda preprint platformları makalenizin görünürlüğünü artırabilir. Ancak gönderilecek derginin preprint politikasına dikkat edin.
4. \Etik Eğitimi Alın\: Akademik etik üzerine verilen çevrimiçi kurslar, bu tür konularda farkındalığınızı artırabilir. COPE (Committee on Publication Ethics) gibi uluslararası platformlardan faydalanabilirsiniz.
\Alternatif Yöntemler ve Faydalı Kaynaklar\
* \COPE (Committee on Publication Ethics)\: Yayın etiği konusunda rehberlik sunar.
* \Elsevier Publishing Ethics Resource Kit (PERK)\: Yazarlar için pratik etik rehberleri içerir.
* \Open Access Dergi Seçiciler\: Makaleniz için uygun dergileri bulmanızı sağlar, böylece daha hızlı ve etik bir değerlendirme süreci yürütebilirsiniz.
\Sonuç\
\Aynı anda iki dergiye makale göndermek\, akademik dünyada ciddi bir etik ihlal olarak kabul edilir. Bu davranış yalnızca yazara değil, bilim camiasına da zarar verir. Etik kurallara uygun davranmak, uzun vadeli başarılar için vazgeçilmezdir. Araştırmacılar, akademik üretkenliklerini artırırken etik ilkelere sadık kalarak ilerlemeli, şeffaflık ve dürüstlüğü temel almalıdır. Eşzamanlı gönderim gibi kısa vadeli kazançlar yerine, uzun vadede güvenilir bir akademik kimlik oluşturmak her zaman daha değerlidir.
Akademik yayıncılıkta etik kurallar, bilimin güvenilirliğini ve sürdürülebilirliğini korumak adına son derece önemlidir. Bu kuralların başında, bir makalenin değerlendirme sürecindeyken başka bir dergiye gönderilmemesi gelir. Peki, \aynı anda iki dergiye makale göndermek etik midir\? Bu makalede, bu soruya kapsamlı bir şekilde cevap verecek, konuyla ilgili sıkça sorulan sorulara açıklık getirecek ve araştırmacılar için önemli ipuçları sunacağız.
\Aynı Anda İki Dergiye Makale Göndermek Neden Sorunlu?\
Bir makalenin eşzamanlı olarak birden fazla dergiye gönderilmesi, bilimsel yayıncılıkta ciddi bir etik ihlal olarak kabul edilir. Bunun başlıca sebepleri:
1. \Hakemlerin Zamanı ve Emekleri\: Her dergi gönderilen makaleyi hakemlere yönlendirir. Aynı makaleyi değerlendiren iki farklı hakem grubu, birbirinden habersiz olarak aynı metin üzerine zaman harcar. Bu, akademik emeğin israfına neden olur.
2. \Çıkar Çatışmaları ve Telif Hakları\: Yayın süreci ilerledikçe, dergiler yazarla çeşitli telif anlaşmaları yapabilir. İki farklı dergiye gönderilen ve kabul edilen aynı makale, telif hakları konusunda hukuki sorunlara yol açabilir.
3. \Bilimsel Güvenilirliğin Zedelenmesi\: Eşzamanlı gönderim, yazarın etik ilkelere aykırı davrandığını gösterir. Bu tür eylemler, akademik itibarın sarsılmasına ve ilerideki yayın fırsatlarının kaybedilmesine neden olabilir.
\Sıkça Sorulan Sorular ve Yanıtları\
\1. Aynı makaleyi farklı dergilere aynı anda gönderirsem yakalanır mıyım?\
Evet, bu durum yüksek olasılıkla tespit edilir. Akademik dergiler, intihal tespit yazılımları ve çapraz kontrol sistemleri kullanır. Ayrıca, hakemlerin veya editörlerin farklı dergilerde görev yapıyor olması da bu durumu ortaya çıkarabilir.
\2. Makale reddedilirse sonra diğer dergiye gönderemez miyim?\
Elbette gönderebilirsiniz. Bir makale bir dergi tarafından reddedildikten sonra başka bir dergiye gönderilebilir. Ancak önemli olan, aynı anda birden fazla dergiye sunulmamasıdır. Reddedilme sonrası yapılan gönderim etik dışı değildir.
\3. Literatürde aynı anda gönderim yapıldığı için ceza alan araştırmacılar var mı?\
Evet. Birçok akademik kurum ve dergi, eşzamanlı gönderim yaptığı tespit edilen araştırmacılara yayın yasağı getirebilmekte veya geçmişte yayımlanmış makalelerini geri çekebilmektedir. Bu tür cezalar akademik kariyer üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratabilir.
\4. Bildiri, tez veya ön yayın (preprint) dergiye gönderilmiş sayılır mı?\
Hayır, bildiri veya tez gibi akademik çalışmalar, genellikle dergilere gönderim olarak sayılmaz. Ancak preprint platformlarına yüklenen çalışmalar konusunda bazı dergiler özel kurallar koyabilir. Göndereceğiniz derginin preprint politikalarını mutlaka kontrol etmeniz gerekir.
\5. Gönderdiğim makalede küçük değişiklikler yapıp ikinci dergiye gönderebilir miyim?\
Eğer ilk gönderim hâlâ değerlendirme aşamasındaysa, hayır. Küçük değişikliklerle bile olsa içerik temelde aynıysa, eşzamanlı gönderim kapsamına girer. Ancak ilk dergi reddettikten sonra gerekli değişikliklerle başka bir dergiye göndermek mümkündür.
\Eşzamanlı Gönderimin Akademik Sonuçları\
* \Kariyer Kaybı\: Yazar, akademik çevrelerde güven kaybı yaşar. Bu da burs, proje ve iş başvurularını olumsuz etkiler.
* \Yasaklama ve Ret\: İhlal tespit edilirse, makale dergi tarafından reddedilir veya yayımlanmışsa geri çekilir.
* \Disiplin Süreci\: Üniversiteler ve araştırma kurumları etik ihlallere karşı disiplin soruşturması başlatabilir.
\Bu Durumdan Kaçınmak İçin Neler Yapılmalı?\
1. \Dergilerin Cevap Sürelerine Saygı Gösterin\: Dergiler genellikle değerlendirme süresini belirtir. Eğer bu süre uzadıysa, editöre kibar bir hatırlatma e-postası gönderebilirsiniz.
2. \Alternatif Yayın Stratejileri Geliştirin\: Makaleyi bölümlere ayırarak farklı yönlerini ayrı yazılarda ele alabilir, böylece içerik çeşitliliği sağlayarak etik dışı yollar yerine üretkenliği artırabilirsiniz.
3. \Preprint Kullanımını Değerlendirin\: Bazı alanlarda preprint platformları makalenizin görünürlüğünü artırabilir. Ancak gönderilecek derginin preprint politikasına dikkat edin.
4. \Etik Eğitimi Alın\: Akademik etik üzerine verilen çevrimiçi kurslar, bu tür konularda farkındalığınızı artırabilir. COPE (Committee on Publication Ethics) gibi uluslararası platformlardan faydalanabilirsiniz.
\Alternatif Yöntemler ve Faydalı Kaynaklar\
* \COPE (Committee on Publication Ethics)\: Yayın etiği konusunda rehberlik sunar.
* \Elsevier Publishing Ethics Resource Kit (PERK)\: Yazarlar için pratik etik rehberleri içerir.
* \Open Access Dergi Seçiciler\: Makaleniz için uygun dergileri bulmanızı sağlar, böylece daha hızlı ve etik bir değerlendirme süreci yürütebilirsiniz.
\Sonuç\
\Aynı anda iki dergiye makale göndermek\, akademik dünyada ciddi bir etik ihlal olarak kabul edilir. Bu davranış yalnızca yazara değil, bilim camiasına da zarar verir. Etik kurallara uygun davranmak, uzun vadeli başarılar için vazgeçilmezdir. Araştırmacılar, akademik üretkenliklerini artırırken etik ilkelere sadık kalarak ilerlemeli, şeffaflık ve dürüstlüğü temel almalıdır. Eşzamanlı gönderim gibi kısa vadeli kazançlar yerine, uzun vadede güvenilir bir akademik kimlik oluşturmak her zaman daha değerlidir.